බැචා ජීවිතේටම බලල තිබ්බේ ක්‍රිකට් චිත්‍රපටි දෙකයි. එකක් ලගාන්. අනෙක සිංහාවලෝකනය. ඒ දෙකම හුදී ජනයාගේ පහන් සංවේගය වෙනුවෙන් හදපු ෆැන්ටසි චිත්‍රපට. ඒවයේ ලොකු වැදගත්කමක් බැචාටනං පෙනුනෙ නෑ. මේ අතරෙ තමයි බැචා ලෝක ක්‍රීඩා ඉතිහාසය දෙවනත් කරපු අති ශ්‍රේෂ්ඨ ක්‍රිකට් කණ්ඩායමක් ගැන තැනුනු වාර්තාමය චිත්‍රපටියක් බැචා දැක්කේ. චිත්‍රපටියෙ නම Fire in Babylon. ඉතිං ඒ ගැන සටහනක් තියන්න බැචා හිතුවා.
ක්‍රිකට් ඉතිහාසය පිලිබද පොඩි හෝ දැනුමක් තියෙන කවුරු උණත් බටහිර ඉන්දීය කොදෙව් පිල පතාක යෝධයන් විදිහට කාලයක් ක්‍රිකට් ලෝකයේ රජකල බව දන්නවා. Fire in Babylon කියන්නේ ඒ පතාක යෝධයන්ගේ උප්පත්ති කතාවයි. 1970 දශකයේ මුල බාගය වෙන කොට කොදෙව්වන් කියන්නේ ක්‍රකට් ක්ෂෙත්‍රයේ තීරක බලවේගයක් නෙවෙයි. ඒ වකවානුව ක්‍රිකට් කණ්ඩායමකට කෙසේ වෙතත් සාමාන්‍ය කළු ජාතිකයෙකුටවත් නිසි පිලිගැනීමක් නොතිබිච්ච අවදියක්. ලෝකය පුරා කළු ජාතිකයන් අවමානයට ලක් කෙරුනා. පහත් කිරීමට භාජනය වුනා. ඒ අවමන් ක්‍රිකට් පිත්තෙන් පරාජය කර කළු ජාතිකයන්ට පිලිගැනීමක්, ආත්ම අභිමානයක් හිමිකර දීම පිලිබද කතාපුවතයි Fire in Babylon.
1975 අවුරුද්දේ ඔස්ට්‍රේලියාවෙ සංචාරය කරන කොදෙවුවන් ඔස්ට්‍රේලියානු වේගපන්දු යවන්නන්ගේ මාරාන්තික පන්දුයැවීම හමුවේ අසරණ වෙනවා. නමුත් තමන්ගේ නැගිටීම සටහන් කරන්න ඔවුන් යොදා ගන්නෙත් ඔවුන් පහර කෑ ආයුධයමයි. ලෝකයේ භයානකම වේගපන්දු බලඇණිය කොදෙව් දූපත් වලින් බිහිවෙන්නේ එහි ප්‍රතිඵලයක් විදිහටයි. ඒ බලඇණිය බිහිවන්නේ ක්ලයිව් ලොයිඩ්ගේ සූක්ෂම නායකත්වය යටතේයි. මේ සුපිරි කණ්ඩායම, තමන් ලැජ්ජාවට පත් කළ ඔස්ට්‍රේලියානුවන්
පෙරලා ඔස්ට්‍රේලියාවේදීම පරාජය කරන්නේ තමන්ගේ ආත්ම විශ්වාසයේ හා අධිෂ්ඨානයේ මහිමය ලෝකයටම පෙන්වමිනුයි. ඒ සදහා ඔවුන් යොදා ගන්නේ වසර කිහිපයකට පෙර කොදෙව්වන් ඔවුන් පීඩාවට පත්කරන්න යොදාගත් වේගපන්දුවමයි. එයින් නොනැවතී වසර පහළොවක් පුරා ක්‍රකට් ලෝකයේ අණසක පතුරුවන්න මේ ප්‍රබල කොදෙව් කණ්ඩායම සමත් වෙනවා.
Fire in Babylon කියන්නෙ ක්‍රිකට් කණ්ඩායමක් පිලිබද චිත්‍රපටියක් විතරක් නෙවේ. සමාජීයව, දේශපාලනිකව කොන් කෙරුනු සමාජයක නැගිටීම විදහා දක්වන කතා පුවතක්. සියළු බාධක බිදලා තමන්ගේ අරමුණ වෙනුවෙන් ගමන් කල, තමන්ගේ රට - ජාතිය වෙනුවෙන් සටන් කල වීරයන් පිරිසකගේ කතන්දරයක්. ඔවුන්ගේ ජයග්‍රහණ අප්‍රිකානුවන්ට ශක්තියක් වුනා. ඔවුන් කළු ජාතිකයන්ගේ නිදහස පිලිබද අළුත් බලාපොරොත්තු ජනිත කලා. මේ කතා පුවත සුවිශේෂී වෙන්නෙ මේ පසුබ්ම් කාරණා හින්ද කියලයි බැචාට හිතෙන්නෙ.
අනෙක් එක එදා කොදෙව්වොන්ගෙයි අද ලාංකිකයන්ගෙයි ලොකු වෙනසක් නෑ කියලත් බැචාට හිතෙනවා. ශ්‍රී ලංකා ක්‍රිකට් කණ්ඩායම තවමත් ප්‍රබල ටෙස්ට් කණ්ඩායමක් විදිහට ගණන් ගැනෙන්නේ නැහැ. විශේෂයෙන් මුරලිගෙ ඉවත්ව යෑමෙන් පසුව. ලංකා ක්‍රිකට් කණ්ඩායමට අද තියෙන්නේ හැත්තෑව දශකයේ මුල බාගයේ කොදෙව්වොන්ට තිබ්බ පිලිගැනීමට සමාන පිලිගැනීමක්. හැත්තෑව දශකයේ කොදෙව්වන්ව හැදින්වුනේ විනෝදාස්වාදය සපයන්නන් පිරිසක්(Calypso Cricketers) හැටියටයි. පන්දුවාර 50 තරග මුල් කරගෙන හැදුනු ලංකා ක්‍රිකට් පිලේ ප්‍රතිරූපයත් ඊට යම්තාක් දුරට සමානයි. ලංකාව ක්‍රිකට් ලෝකයේ ප්‍රබලයෙක් බවට පත්වෙන්න නම් එදා කොදෙව්වන් සිදුකරගත් පරිවර්තනය ලංකාව තුල අද සිදුවෙන්න ඕන කියලයි බැචාට හිතෙන්නේ. විශේෂයෙන් ඕනම අභියෝගයකට මුහුණ දෙන්න පුළුවන් ශක්තිමත් පරිපාලනයක් සහ ධනාත්මක මානසිකත්වයක් සහිත ක්‍රීඩකයන් පිරිසක් මේ මොහොතෙ රටට අත්‍යවශ්‍යයි කියලයි බැචාට හිතෙන්නෙ.
අනෙක් අතට එදා කළු ජාතිකයන් ලෝකය තුල මුහුණ දුන්න අභියෝගයට සමාන අභියෝගයක් අද ලාංකීය ද්‍රවිඩ ජනයා ඉදිරියේ තියෙනවා. අවුරුදු තිහක යුද්ධයකට පස්සේ බහුතර සිංහල ජනයා ඔවුන් දිහා බලන්නේ සැකයකින්. ඔවුන් රට ඇතුලෙ තවමත් ජීවත් වෙන්නෙ චකිතයකින්. යුරෝපය මීට දශක පහකට කලින් පසුකල සංක්‍රාන්ති සමය ලංකාව පසුකරන්නේ දැන් කියලයි බැචාට හිතෙන්නෙ. රට ඇතුලෙ දළු ලන ජාතිවාදයේ ගිනිපුපුරු සදහටම නිවා දමන්න ක්‍රිකට් ක්‍රීඩාව හොද මෙවලමක් කියලත් බැචාට හිතෙනවා. දශක තුනකට කලින් කොදෙව් දූපත් වලින් බිහිවී ලෝකයම හෙල්ලූ ඒ වේගපන්දු යවන්නන්, හෙට දිනයේ උතුරු-නැගෙනහිරින් බිහිවෙනවා නම්, ජාතික සමගිය නංවන්නට එයටත් වඩා හොද විසදුමක් තියෙන්න පුළුවන්ද?
සෑහෙන කාලෙකට පස්සෙ ලිපියක් ලියන්න ඉදගත්ත බැචා අද ලියන්න යන්නේ මේදවස්වල බැචාලා වැඩියෙන්ම කතාකරන මාතෘකාව ගැන. සාමාන්‍යයෙන් අවුරුද්දෙ මේ කාලය බැචාලට සෑහෙන්න කාර්යබහුල කාලයක්. හැබැයි මේ අවුරුද්දෙ විතරක් අසාමාන්‍ය නිදහසක්. විශ්ව විද්‍යාල ආචාර්යවරුන්ගේ වැඩවර්ජනය; රටම කතා නොකලත්, රටම කතා කල යුතු හේතුවක්. ඇත්තටම ඇයි මේවගේ දැඩි වෘත්තීය ක්‍රියාමාර්ගයකට සරසවි ඇදුරන් යොමුවුනේ? ආණ්ඩුව පෙරලන්ඩද? ජ.වි.පෙ.ට කඩේ යන්නද? එහෙම නැත්තන් මේක පිටිපස්සෙ විදේශ බලවේග ඉන්නවද දන්නෙත් නෑ? බැචාට දැනගන්න ලැබුනු විදිහටනං අවුරුදු ගාණක් තිස්සේ ආණ්ඩුව යට ගහපු වැටුප් ප්‍රශ්නයේ උච්ඡතම අවස්ථාවයි අර්බුදයක් විදිහට පුපුරා ගියේ. ගිය අවුරුද්දේ අග බාගයෙත් වැටුප් විෂමතා ඉවත්කරන්න කියලා ඉල්ලමින් ආචාර්යවරුන් එක්දින වර්ජනයක් ක්‍රියාත්මක කරා බැචාට මතකයි. එතකොට ඇමතිතුමා ලක්ෂ දෙකක පඩියක් දෙනවා කිය කිය පාරම්බාපු හැටිත් බැචාට මතකයි. කොහොම කොහොමහරි මේ ප්‍රශ්නය එකපාරට ඕපපාතිකව ආණ්ඩුව අපහසුතාවට පත්කරන්න මතුකරපු එකක් නොවන බවනම් පැහැදිලියි.
විශ්ව විද්‍යාලයක සේවය කරන උපදේශකයෙක්ට (Instructor) රුපියල් විසිදහසකට ආසන්න වැටුපක් මේ වන කොට ගෙවනවලු. නමුත් විශ්ව විද්‍යාල පද්ධතියේ ඉන්න ජ්‍යෙෂ්ඨතම මහාචාර්යවරයාටත් ලැබෙන්නේ රුපියල් හැටදහසකට අඩු වැටුපක් කියලයි බැචාට දැනගන්න ලැබුනේ. සාමාන්‍ය කථිකාචාර්ය වරයෙක් උණත් ඒ පදවියට උසස් කෙරෙන්නේ ආචාර්ය උපාධිය හිමිවුනායින් අනතුරුවයි. මහාචාර්යවරයෙක් වශයෙන් උසස් වීමක් ලබන්න වසර දහයකට ආසන්න කාලයක් ආචාර්යවරයෙක් විදිහට සේවය කරන්නත් සිදුවෙනවා. ඉතිං බැචා කියන්න හදන්නේ අද මේවිදිහට වැඩ වර්ජනය කරන ආචාර්යවරුන් සෑහෙන කාලයක් අධ්‍යාපනය වෙනුවෙන් කාලය වැය කරපු, ඒ අධ්‍යාපනයෙන් පෙරලා සේවයක් රටට කරන පිරිසක්ය කියන කාරණය. ලංකාවේ අනෙක් වෘත්තීන්ට සාපේක්ෂව ඔවුන් ලබන වරප්‍රසාද ප්‍රමාණවත් නෑ කියලයි බැචාටනං හිතෙන්නෙ. විශේෂයෙන් අනාගතයේ රටේ සංවර්ධනයට, යහපතට යොදාගන්න අනාගත මානව සම්පත් හැඩගැන්වෙන්නෙත් ඔවුන්ගේ අතින් බව අමතක කරන්න බෑ. වෛද්‍යවරුන්, ඉංජිනේරුවන්, විද්‍යාඥයන්, චින්තකයන්, නීතීඥයන් බිහිකරන්න දැනුම දෙන ඔවුන් ඇත්තටම ජාතිය සතු සම්පත්. ඒ සම්පත් රැකගැනීම වෙනුවෙන් ප්‍රමාණවත් යමක් රජය පැත්තෙන් වෙනවද කියන එක ඇත්තටම ප්‍රශ්නයක්.(ඇත්තටම මේකාරණය ගුරුවරුන්ටත් අදාලයි. කරන සේවය වෙනුවෙන් ඔවුන් ලබන වැටුප කිසිසේත් ප්‍රමාණවත් නෑ කියලයි බැචානං හිතන්නේ)
උසස් අධ්‍යාපන අමාත්‍යතුමා මෑතක ප්‍රකාශයක් කරලා තිබ්බා අපේ රටේ නව නිර්මාණ විශ්වවිද්‍යාල තුලින් බිහිවෙන්නෙ නෑ; ඒ හින්දා පඩිවැඩිකරන්න කරන ඉල්ලීම විහිළුවක්ය කියලා. අළුත් නිර්මාණ බිහිකරන්න ඒ සදහා ප්‍රාග්ධන සම්පාදනයක් වෙන්න ඕන. නව නිර්මාණ වලට ප්‍රාග්ධනය සම්පාදනය කරනවා කියා අද විශ්ව විද්‍යාල වල නේවාසිකාගාර ටික නඩත්තු කරන්නවත් ප්‍රමාණවත් මුදල් අද විශ්ව විද්‍යාල වෙනුවෙන් රජයෙන් වෙන් කෙරෙන්නේ නෑ. අදටත් ලංකාවේ විශ්වවිද්‍යාල වල ආචාර්යවරුන්ගේ විශාල හිගයක් තියෙනවා. ඉන්න ආචාර්යවරුනුත් ලංකාවේ රැදී ඉන්නෙ ලැබෙන සොච්චමට තියෙන ආසාවට වඩා රට ගැන තියෙන කැක්කුම හින්ද කියලයි බැචාට හිතෙන්නේ. විශේෂයෙන් විද්‍යා අංශයේ පීඨ වල ආචාර්යවරුන්ට පර්යේෂණ ක්‍රියාකාරකම් වෙනුවෙන් ඉතා විශාල ඉල්ලුමක් තියෙනවා කියන කාරණයත් රහසක් නෙවේ.
මේ හැම දේටම වඩා අද විශ්ව විද්‍යාල ශිෂ්‍යයා මුහුණපාලා ඉන්න අර්බුදය අවදානයට ගන්න ඕනෙ කියලයි බැචාට හිතෙන්නේ. පේරාදෙණිය විශ්වවිද්‍යාලයේ පීඨවල අවසන් විභාගය මැයි-ජූනි මාසවල තියන්න නියමිතව තිබ්බා. නමුත් ඒ විභාග තියන්න හැකියාව ලැබුනේ නෑ. විද්‍යා පීඨයේ අවසන් වසර සිසුන් පශ්චාත් උපාධි කටයුතු සදහා විදේශ ශිෂ්‍යත්ව ඒ වෙනකොට ලබාගෙනයි තිබුනෙ. නමුත් අධ්‍යයන වර්ෂය අවසන් කරන්න නොහැකිවීම හින්දා ඒ ශිෂ්‍යත්ව අවලංගු කරන්න ඔවුන්ට සිදුවුනා. තමන්ගේ පශ්චාත් උපාධිය වෙනුවෙන් තව අවුරුද්දක් බලන් ඉන්න ඔවුන්ට සිදුවෙනවා. අනෙක් පීඨවල පීඨයෙන් ඉවත්වෙලා රැකියා වලට යොමුවෙන්න හිටපු දහස් ගණන් ශිෂ්‍යයන්ගේ ජීවිත තාවකාලිකව අතරමග හිරවෙලා. අධ්‍යාපනය ලබන්න බැරිව අද වෙනකොට විශ්වවිද්‍යාල 15ක ශිෂ්‍යයන් ගෙවල් වලට වෙලා කල් මරණවා. දවසින් දවස මේ කල් දමන්නේ හෙට ලංකාවේ අනාගතය බාරගන්න ඉන්න බුද්ධිමතුන්ගේ ජීවිත නේද? කල්දමන දවසක් පාසා කල්යන්නේ ලංකාවේ අනාගතය නෙවේද?
දැන් වැඩවර්ජනයට මාස එක හමාරකට ආසන්න කාලයක් වෙනවා. මුලදී උසස් අධ්‍යාපන ඇමතිතුමා කිව්වේ වර්ජනය අසාර්ථකයි කියලා. ඇමතිතුමනි, වර්ජනය නං සාර්ථකයි. දැන්වත් ඇස් ඇරල ඇදුරන්ගේත්, ශිෂ්‍යයන්ගේත් ජීවිත කාලකන්නි කරන එක නැවැත්තුවොත් නේද හොද?
